Praktijkboek

Het document hieronder geeft het voorwoord en de inhoudsopgave van het Praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen.

• Voorwoord en inhoudsopgave

Het boek is bedoeld voor gebruik bij het onderdeel vakdidactiek in de tweedegraads lerarenopleiding als kennisbasis voor (aanstaan­de) natuurkundeleraren in het vmbo (voor het vak NaSk 1) en de onderbouw havo en vwo. Het biedt daarnaast ondersteuning aan de leraar die daar actief aan de slag wil met het verder ontwikkelen van het eigen onderwijs.

Op deze website staan de afzonderlijke hoofdstukken van het praktijkboek.  Deze teksten – zo wordt ook in het voorwoord van het boek al uitdrukkelijk gesteld – schrijven niet voor wat een leraar zou moeten doen en hoe, maar geven op praktijkervaringen gebaseerde (en soms weten­schappelijk onder­bouwde) informatie, geïllustreerd met inspirerende voorbeel­den van wat een leraar zou kunnen doen. Er is – anders dan gebruikelijk, met het oog op de leesbaarheid – voor gekozen om de verwijzingen naar de achterliggende boeken of boekhoofdstukken, websites, artikelen en lesmateriaalvoorbeelden niet in de tekst van het praktijkboek op te nemen. Die ver­wijzingen staan per hoofdstuk op deze website bij ‘bronnen voor verdere studie’.

Een verdere verbreding, ver­dieping en onder­bouwing is desgewenst te vinden in het Handboek natuurkundedidactiek (Kortland, Mooldijk & Poorthuis, 2017) en de bijbehorende website www.natuurkundedidactiek.nl.

Daarnaast biedt deze website per hoofdstuk ook onder­steuning voor lerarenopleiders bij het gebruik van het praktijkboek in de vorm van suggesties voor opleidingsactiviteiten, met de mogelijkheid om deze naar eigen inzicht aan te passen aan het door hen te geven onderwijs, waarna zij via de gebruikelijke kanalen van hun onderwijsinstelling kunnen worden aangeboden.

Opleidingsactiviteiten Met de opleidingsactiviteiten op deze website kunnen lerarenopleiders natuur- en scheikunde gericht werken aan de bekwaamheidsontwikkeling van beginnende leraren volgens de hieronder schematisch weergegeven benadering (Kortland, Mooldijk, Poorthuis & Prins, 2017). De opleidingsactiviteiten zijn bedoeld als suggestie om vorm te geven aan enerzijds de wisselwerking tussen kennisverwerving en oefening in het toepassen van de verworven kennis door de studenten in opleidingssituaties, en anderzijds de studenten bij te staan in hun reflectie op de door hen vormgegeven lespraktijk.

Commentaren en (ideeën voor) aanpassingen van en aanvullingen op zowel het praktijkboek als deze website zijn welkom en kunnen – bij voorkeur per e-mail – worden gericht aan de redactie (zie hieronder bij Contact). De binnengekomen bijdragen zullen na redactie op deze website worden geplaatst, en mogelijk een rol spelen bij de voorbereiding van een volgende versie van het praktijkboek.

Utrecht, januari 2020

Hans Poorthuis, Koos Kortland & Ad Mooldijk

Contact

• Hans Poorthuis | Archimedes Instituut, Hogeschool Utrecht
• Koos Kortland | Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht
• Ad Mooldijk | Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht

Bronnen

Een redelijk deel van de literatuur waarnaar op deze website wordt verwezen is digitaal beschikbaar, maar vaak slechts tegen betaling aan de betreffende uitgever. Om auteursrechtproblemen te voorkomen kunnen we deze literatuur niet onder een link opnemen. De links op deze website beperken zich dus tot de gratis toegankelijke literatuur. Als het opleidingsinstituut een abonnement heeft op voor het science-onderwijs relevante vaktijdschriften, dan zijn artikelen in deze tijdschriften vaak ook voor studenten toegankelijk. Daarnaast is het, door met Google te zoeken op auteursna(a)m(en) en titel, in een aantal gevallen mogelijk om de betreffende publicatie via een website als ResearchGate op te vragen.

De links bij artikelen uit NVOX, het maandblad van de Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON), beperken zich tot de pagina waarop het betreffende artikel nog achter slot staat. Toegang tot het artikel is alleen mogelijk voor NVON-leden. Voor voltijdstudenten aan de lerarenopleiding zonder betaalde (deeltijd)baan is het NVON-lidmaatschap gratis: ga naar www.nvon.nl > wordt lid > kies uw lidmaatschap > studentlid. Leraren jonger dan 35 jaar – en dus ook studenten met een betaalde (deeltijd)baan – kunnen NVON-lid worden tegen een gereduceerd tarief.

Literatuur

• Koos Kortland, Ad Mooldijk & Hans Poorthuis (Red.) (2017), Handboek natuurkundedidactiek. Amsterdam: Epsilon Uitgaven. Bestelinformatie: www.epsilon-uitgaven.nl > bestellen.
• Koos Kortland, Ad Mooldijk, Hans Poorthuis & Gjalt Prins (2017), Natuurkunde – Scheikunde op de lerarenopleiding. In Gerda Geerdink & Ietje Pauw (Red.), Kennisbasis Lerarenopleiders – Katern 3: Inhoud en vakdidactiek op de lerarenopleidingen (pp. 263-269). Eindhoven: VELON.