Natuurkundelessen Ontwerpen

Natuurkundelessen Ontwerpen

9 Vakdidactisch ontwerpen

Praktijkboek

Het document hieronder geeft hoofdstuk 9 van het Praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen.

Bronnen

voor verdere studie

9.2   Leermiddelen ontwerpen

Vakdidactisch ontwerpen – Paragraaf 9.2 uit het praktijkboek is voor een deel ontleend aan het Handboek natuurkundedidactiek.

  • Koos kortland & Hans Poorthuis (2017). Vakdidactisch ontwerpen. In Koos Kortland, Ad Mooldijk & Hans Poorthuis (Red.), Handboek natuurkundedidactiek (pp. 357-366). Amsterdam: Epsilon Uitgaven.

9.3   Concept-contextbenadering

Leren in context – Paragraaf 9.3 uit het praktijkboek is voor een deel ontleend aan het Handboek natuurkundedidactiek.

  • Lesley de Putter (2017). Leren in context. In Koos Kortland, Ad Mooldijk & Hans Poorthuis (Red.), Handboek natuurkundedidactiek (pp. 46-53). Amsterdam: Epsilon Uitgaven.

De volgende publicaties geven achtergrondinformatie over ‘leren in context’ in het natuurkundeonderwijs.

Lesmaterialen – Voorbeelden van lesmaterialen rond ‘leren in context’ zijn die van het Project Leerpakketontwikkeling Natuurkunde (PLON), onder andere te vinden in de publicatie Werken met contexten in het natuurkundeonderwijs (Eijkelhof & Van der Veen, 1989). Op de website van Ecent/Elwier is het (vrijwel) volledige PLON-materiaal beschikbaar.

9.4   Onderzoekend leren

Onderzoekend leren – Paragraaf 9.4 uit het praktijkboek is voor een deel ontleend aan het Handboek natuurkundedidactiek.

  • Henk Pol (2017). Onderzoekend leren. In Koos Kortland, Ad Mooldijk & Hans Poorthuis (Red.), Handboek natuurkundedidactiek (pp. 53-59). Amsterdam: Epsilon Uitgaven.

De volgende publicaties geven achtergrondinformatie over onderzoekend leren, waaronder de ontwerpprincipes om de bètalessen met eenvoudige aanpassingen om te bouwen in de richting van ‘meer onderzoekend leren’.

Op de website van Ecent/ELWIeR staat een een verzameling artikelen over theoretische en praktische aspecten van onderzoekend leren.

PRIMAS – Het Europese project PRIMAS heeft een cursus met zeven modules ontwikkeld die leraren helpt om verschillende vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om onderzoekend leren tot een succes in de klas te maken. De cursus is integraal, inclusief filmpjes van voorbeeldlessen, toegankelijk op de website van het project.

MASCIL – Het Europese project Mascil heeft opleidingsactiviteiten en voorbeeldlesmateriaal met activerende werkvormen ontwikkeld waarin onderzoekend leren wordt gekoppeld aan beroepscontexten. Het materiaal is toegankelijk op de website van het project.

GO-LAB – Het virtuele laboratorium GO-LAB is te vinden op de website van dit Europese project.

9.5   Probleemstellend leren

Probleemstellend leren – Paragraaf 9.5 uit het praktijkboek is voor een deel ontleend aan het Handboek natuurkundedidactiek.

  • Marjolein Vollebregt & Kees Klaassen (2017). Probleemstellend leren. In Koos Kortland, Ad Mooldijk & Hans Poorthuis (Red.), Handboek natuurkundedidactiek (pp. 60-66). Amsterdam: Epsilon Uitgaven.

De volgende publicatie geeft een beeld van de ideeën achter probleemstellend leren.

Op de website van Ecent/ELWIeR staat een verzameling artikelen over ‘probleemstellend onderwijs’ met onder andere een samenvatting van probleemstellende lessenseries over radioactiviteit (vmbo en onderbouw havo/vwo), een eerste deeltjesmodel (bovenbouw havo/vwo) en besluitvorming over het afvalvraagstuk (vmbo en onderbouw havo/vwo). Van twee van deze lessenseries is een link naar het volledige lesmateriaal te vinden onder ‘Lesmaterialen’.

  • Website: Ecent/ELWIeR > zoekwoord: probleemstellend onderwijs

Lesmaterialen – De hieronder genoemde lesmaterialen zijn voorbeelden van probleemstellende lessenseries.

9.6   Probleemgeoriënteerd leren

Probleemgeoriënteerd leren – Paragraaf 9.5 uit het praktijkboek is voor een deel ontleend aan het Handboek natuurkundedidactiek.

  • Marjolein Vollebregt & Kees Klaassen (2017). Probleemstellend leren. In Koos Kortland, Ad Mooldijk & Hans Poorthuis (Red.), Handboek natuurkundedidactiek (pp. 60-66). Amsterdam: Epsilon Uitgaven.

De volgende publicaties geven een beeld van de ideeën achter probleemgeoriënteerd leren als laagdrempeliger variant van probleemstellend leren.

9.7   Taal en vaktaal

Taalgericht vakonderwijs – De volgende publicaties geven achtergrondinformatie over taalgericht vakonderwijs, zowel in het algemeen als meer specifiek bij het vak natuurkunde

Over taalgericht natuurkunde- en scheikundeonderwijs zijn een tweetal web-lezingen beschikbaar:

Lespraktijk – De volgende publicaties geven uiteenlopende voorbeelden van de lespraktijk bij taalgericht vakonderwijs, waaronder het stimuleren van het denken van leerlingen via schrijftaken, het helpen van leerlingen bij het begrijpend lezen van teksten en bij het formuleren van redeneringen bij opgaven en in verslagen.

9.8   Karakteristieke werk- en denkwijzen

Werk- en denkwijzen – Een uitgebreide beschrijving van de voor de bètavakken karakteristieke werk- en denkwijzen is te vinden in de Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie voor de onderbouw vo, geïllustreerd met een groot aantal voorbeelden.

De volgende artikelen geven een beeld van de uitwerking van enkele onderdelen van die kennisbasis.

Het artikel hieronder geeft een voorbeeld van het ontwikkelen van (practicum)lessen vanuit denkwijzen, in dit geval de denkwijzen ‘patronen’ en ‘oorzaak-gevolg’.

SaLVO project – Het lesmateriaal van het in het praktijkboek genoemde project Samenhangend Leren Voortgezet Onderwijs (SaLVO) is te vinden op de website van het Freudenthal Instituut.